Κωνσταντίνος Μητσοτάκης: Η πολιτική του πορεία βήμα-βήμα, όλοι οι μεγάλοι σταθμοί [εικόνες]

Σε ηλικία 99 ετών έφυγε από τη ζωή, τις πρώτες πρωινές ώρες της Δευτέρας 29/5, ο πρώην πρωθυπουργός και επίτιμος πρόεδρος της ΝΔ Κωνσταντίνος Μητσοτάκης. 

Ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης μεγάλωσε σε μια οικογένεια Κρητών με μακρά πολιτική παράδοση. Γεννήθηκε στα Χανιά στις 18 Οκτωβρίου του 1918. Σπούδασε Νομικά και Πολιτικές και Οικονομικές Επιστήμες στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας. Κατά τη διάρκεια της Κατοχής ανέπτυξε έντονη αντιστασιακή δράση, συνελήφθη και καταδικάστηκε δυο φορές σε θάνατο από τις γερμανικές αρχές.

Ως στέλεχος της Εθνικής Αντίστασης ανέλαβε πολιτικές πρωτοβουλίες προς την κατεύθυνση της συνεννόησης των αντιστασιακών οργανώσεων με σκοπό την αποφυγή του εμφυλίου πολέμου στην Κρήτη.

Εξελέγη βουλευτής Χανίων για πρώτη φορά με το Κόμμα Βενιζελικών Φιλελευθέρων στις εκλογές του 1946 και από τότε εκλεγόταν ανελλιπώς με κόμματα του κέντρου μέχρι το πραξικόπημα του 1967.

Ανέλαβε για πρώτη φορά υφυπουργός Οικονομικών το 1951 και στη συνέχεια σε διάφορες κεντρώες κυβερνήσεις ανέλαβε τα υπουργεία Συγκοινωνιών και Δημοσίων Έργων, Οικονομικών και Συντονισμού.

Την 21η Απριλίου του 1967 συλλαμβάνεται από τη δικτατορία και τον Αύγουστο του 1968 διαφεύγει στο εξωτερικό και συμμετέχει στον αντιδικτατορικό αγώνα.

Τον Οκτώβριο του 1973 με την άρση του Στρατιωτικού Νόμου επιστρέφει στην Ελλάδα και φυλακίζεται ξανά από το καθεστώς Ιωαννίδη. Το 1977 επανεκλέγεται βουλευτής, ως αρχηγός και ιδρυτής του κόμματος των Νεοφιλελευθέρων.

Τον Μάιο του 1978 προσχωρεί στη Νέα Δημοκρατία και αναλαμβάνει το υπουργείο Συντονισμού. Στη συνέχεια, το 1980 αναλαμβάνει το υπουργείο Εξωτερικών μέχρι τη νίκη του ΠΑΣΟΚ το 1981.

Το 1984 εκλέγεται πρόεδρος της Ν.Δ. και το καλοκαίρι του 1989, με δική του πρωτοβουλία, σχηματίζεται κυβέρνηση συνεργασίας ΝΔ και Αριστεράς, η κυβέρνηση Τζανετάκη. Μεσολαβεί η οικουμενική κυβέρνηση Ζολώτα και τον Απρίλιο του 1990 σχηματίζεται αυτοδύναμη κυβέρνηση της ΝΔ και ορκίζεται πρωθυπουργός.

Μετά τις εκλογές του Οκτωβρίου του 1993 παραιτείται από την ηγεσία της ΝΔ και του απονέμεται ο τίτλος του επίτιμου πρόεδρου του κόμματος, θέση την οποία διατηρούσε μέχρι τον θάνατό του. Συνέχισε να εκλέγεται βουλευτής μέχρι το 2000. 

Οι χρονιές-σταθμοί της ζωής του

Ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης γεννήθηκε στις 18/10/1918 στα Χανιά. Γιος του πολιτικού Κυριάκου Μητσοτάκη (1884-1944) και της Σταυρούλας Πλουμιδάκη και μικρανιψιός του Ελευθερίου Βενιζέλου. Ο παππούς του Κωνσταντίνος Μητσοτάκης ήταν επίσης πολιτικός, ιδρυτής και αρχηγός του κόμματος των «Ξυπόλητων» (Φιλελευθέρων).

Σπούδασε Νομικά και Πολιτικές Επιστήμες στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στη Δυτική Γερμανία.

Το 1941 πήρε μέρος ως έφεδρος αξιωματικός στις επιχειρήσεις του Μακεδονικού Μετώπου. Το διάστημα 1942-1944, άσκησε τη δικηγορία στην Κρήτη, ενώ κατά τη διάρκεια της κατοχής, πρωτοστάτησε στη δημιουργία αντιστασιακών οργανώσεων. Λόγω της δράσης του συνελήφθη δύο φορές από τους Γερμανούς και καταδικάστηκε σε θάνατο. Για την αντιστασιακή του δράση τιμήθηκε με τα μετάλλια Εθνικής Αντιστάσεως από την Ελλάδα και τη Βρετανία.

Το 1945, επανέκδοσε την ημερήσια εφημερίδα ''Κήρυξ Χανίων'', η οποία κυκλοφορεί μέχρι σήμερα.
Το 1946, εξελέγη για πρώτη φορά βουλευτής Χανίων με τους ''Βενιζελικούς Φιλελεύθερους'' των οποίων ηγείτο ο Σοφοκλής Βενιζέλος.
Το 1951, ανέλαβε για πρώτη φορά κυβερνητικό αξίωμα ως υφυπουργός Οικονομικών στην κυβέρνηση Σοφοκλή Βενιζέλου.
Το 1961, εξελέγη βουλευτής με το νεοσύστατο κόμμα της "Ένωσης Κέντρου" που είχε ιδρύσει ο Γεώργιος Παπανδρέου και συμμετείχε στον ''ανένδοτο αγώνα'' κατά της κυβέρνησης του Κωνσταντίνου Καραμανλή.

Το 1964, πρωταγωνίστησε στις ενδοκομματικές διενέξεις που συγκλόνισαν την κυβέρνηση του Γεωργίου Παπανδρέου, ενώ το Νοέμβριο του ίδιου έτους ήρθε σε ρήξη με τον συνάδελφό του αναπληρωτή υπουργό Συντονισμού Ανδρέα Παπανδρέου, η οποία οξύνθηκε με την αμφιλεγόμενη αποκάλυψη μυστικής οργάνωσης στο στρατό (υπόθεση ''Ασπίδα'') και είχε ως αποτέλεσμα την προσωρινή απομάκρυνση από την κυβέρνηση, του Ανδρέα Παπανδρέου.

Το 1965, διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στα "Ιουλιανά" που οδήγησαν στην απομάκρυνση της κυβέρνησης του Γ. Παπανδρέου από το βασιλιά Κωνσταντίνο Β' και στο σχηματισμό αλλεπάλληλων κυβερνήσεων από πρώην στελέχη της Ένωσης Κέντρου που αποχώρησαν από το κόμμα.

Την 21η Απριλίου 1967, συνελήφθη από τη δικτατορία των συνταγματαρχών και κρατήθηκε σε καθεστώς περιορισμού, αλλά αφέθηκε ελεύθερος με την αμνηστία του Δεκεμβρίου 1967 και ύστερα διέφυγε στη Γαλλία, όπου παρέμεινε περίπου πεντέμισυ χρόνια συμμετέχοντας ενεργά στη δράση κατά του στρατιωτικού καθεστώτος. Το 1973, επέστρεψε στην Ελλάδα, αλλά μετά το πραξικόπημα της 25ης Νοεμβρίου συνελήφθη και πάλι για να ελευθερωθεί τελικά τον Ιούλιο του 1974, όταν ανατράπηκε η δικτατορία.

Στις εκλογές της 17ης Νοεμβρίου 1974, συμμετείχε ως ανεξάρτητος υποψήφιος με το ψηφοδέλτιο του Δημοκρατικού Συνδυασμού Νομού Χανίων, αλλά αν και πήρε 11.322 ψήφους, δεν εξελέγη βουλευτής, παρότι κατετάγη δεύτερος σε αριθμό ψήφων στο νομό.

Το 1977, συμμετείχε στις εκλογές της 20ης Νοεμβρίου και εξελέγη στην περιφέρεια Χανίων ως αρχηγός του νεοσυσταθέντος από τον ίδιο κόμματος Νεοφιλελευθέρων.

Το 1978, προσχώρησε στο κόμμα της Νέας Δημοκρατίας και το 1981 ορίστηκε κοινοβουλευτικός της εκπρόσωπος.

Την 1η Σεπτεμβρίου 1984, εξελέγη πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας με 70 ψήφους έναντι 42 του δεύτερου υποψήφιου Κωστή Στεφανόπουλου.

Στις εκλογές του Ιουνίου 1985, μετείχε ως αρχηγός της Νέας Δημοκρατίας, η οποία αναδείχτηκε δεύτερο κόμμα με ποσοστό 40,84% και 126 έδρες.

Το Σεπτέμβριο του 1987, εξελέγη αντιπρόεδρος της Διεθνούς Έωσης Δημοκρατικών Κομμάτων (IDU), θέση στην οποία επαναεξελέγη το 1989 και το 1992.

Το 1989, μετείχε για δεύτερη φορά στις βουλευτικές εκλογές της 18ης Ιουνίου, ως αρχηγός της Νέας Δημοκρατίας, η οποία αναδείχτηκε πρώτο κόμμα συγκεντρώνοντας τη σχετική πλειοψηφία με ποσοστό 44,25% και 145 έδρες.

Στις 20 Ιουνίου 1989 ο πρόεδρος της Δημοκρατίας του ανέθεσε την πρώτη διερευνητική εντολή για να σχηματίσει κυβέρνηση, την οποία όμως παρέδωσε αφού οι προσπάθειες που κατέβαλε στο τριήμερο που ορίζει το Σύνταγμα απέβησαν άκαρπες.

Στις 11 Απριλίου 1990, ενώ είχαν προηγηθεί οι εκλογές της 5ης Νοεμβρίου 1989 στις οποίες το κόμμα του δεν συγκέντρωσε την απαραίτητη πλειοψηφία, κατάφερε να σχηματίσει κυβέρνηση, αφού στις τρίτες κατά σειράν εκλογές της 8ης Απριλίου 1990, η ΝΔ συγκέντρωσε 150 έδρες (ποσοστό 46,88%) και έλαβε την υποστήριξη του Θ. Κατσίκη μοναδικού βουλευτή της ΔΗΑΝΑ.

Στις 12 Ιουλίου 1991, πρότεινε την σταδιακή απομάκρυνση των επιθετικών όπλων από τις περιοχές της ελληνικής Θράκης, της ευρωπαϊκής Τουρκίας και της νότιας Βουλγαρίας. Η πρόταση αυτή, η οποία ανακοινώθηκε λίγες μέρες πριν από το ταξίδι του Αμερικανού προέδρου Τζορτζ Μπους στην Αθήνα, έγινε αμέσως αποδεκτή από τη Βουλγαρία, αλλά δεν βρήκε την ανάλογη ανταπόκριση από την Τουρκία.

Το διήμερο 1-2 Μαϊου 1993, υπήρξε ο οικοδεσπότης πρωθυπουργός της Διάσκεψης των Αθηνών, η οποία εγκωμιάστηκε ως επιτυχία της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής στη γιουγκοσλαβική κρίση, αφού, κατά τη διάρκειά της, ο ηγέτης των Σέρβων της Βοσνίας Ράντοβαν Κάραντζιτς, επείσθη να υπογράψει υπό όρους το ειρηνευτικό σχέδιο Βανς-Οουεν. Η υπογραφή του Σέρβου ηγέτη, έγινε δεκτή από τη διεθνή κοινή γνώμη, ως το πρώτο σημαντικό βήμα για τον τερματισμό του εμφυλίου πολέμου στη Βοσνία, αλλά λίγες μέρες αργότερα, το αυτοανακηρυχθέν κοινοβούλιο των Σέρβων της Βοσνίας, απέρριψε με συντριπτική πλειοψηφία το ειρηνευτικό σχέδιο και παρέπεμψε την έγκρισή του σε δημοψήφισμα.

Στις 11 Οκτωβρίου 1993, μετά την εκλογική ήττα της Νέας Δημοκρατίας, υπέβαλε την παραίτησή του
στον πρόεδρο της Δημοκρατίας.

Στις 26 Οκτωβρίου 1993, παραιτήθηκε και από πρόεδρος του κόμματος της Νέας Δημοκρατίας και στις 3 Νοεμβρίου, ύστερα από πρόταση του νέου προέδρου της ΝΔ Μιλτιάδη Εβερτ και ομόφωνη απόφαση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας, ανακηρύχθηκε επίτιμος πρόεδρος του κόμματος.

Στις 5 Μαϊου 1994, 42 βουλευτές του ΠΑΣΟΚ κατέθεσαν στη Βουλή πρόταση κατηγορίας εναντίον του, για την υπόθεση της πώλησης της ΑΓΕΤ, ενώ στις 19 Μαΐου η Βουλή αποφάσισε τη σύσταση προανακριτικής επιτροπής για την ίδια υπόθεση. Στις 16 Ιουνίου η Βουλή τον παρέπεμψε στο Ειδικό Δικαστήριο για το θέμα των υποκλοπών και στις 15 Σεπτεμβρίου αποφάσισε την παραπομπή του στο Ειδικό Δικαστήριο για την υπόθεση της ΑΓΕΤ. Υπέρ της παραπομπής για την κατηγορία της ηθικής αυτουργίας σε απιστία ψήφισαν μόνον οι βουλευτές του ΠΑΣΟΚ, ενώ για τις τρεις άλλες κατηγορίες (παθητική δωροδοκία, παράβαση καθήκοντος και παράβαση του νόμου περί ευθύνης υπουργών) ψήφισαν υπέρ της παραπομπής και οι βουλευτές της Πολιτικής Ανοιξης (ΠΟΛΑΝ).

Στις 16 Ιανουαρίου 1995 η Βουλή, μετά από παρέμβαση του πρωθυπουργού Ανδρέα Παπανδρέου, την οποία ο ίδιος χαρακτήρισε "ταπεινωτική υποχώρηση" ζητώντας να δικαστεί για να "λάμψει η αλήθεια", αποφάσισε την αναστολή της δίωξης για τις υποθέσεις της ΑΓΕΤ και των υποκλοπών.

Τον Ιούνιο του 1997, τιμήθηκε με το μέγα βραβείο ελληνοτουρκικής φιλίας ''Ιπεκτσί'' για τη δραστηριότητά του υπέρ της προσέγγισης της Ελλάδας με την Τουρκία.

Τον Ιανουάριο του 2004, μετά από 58 χρόνια παρουσίας στη Βουλή, ανακοίνωσε την απόφασή του να τερματίσει την κοινοβουλευτική του σταδιοδρομία και δήλωσε ότι θα παραμείνει στην ενεργό πολιτική.

Τον Οκτώβριο του 2005, ιδρύθηκε προς τιμήν του έδρα Κλασικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Στάνφορντ του Σαν Φραντσίσκο των ΗΠΑ.
Συνέγραψε τον πρόλογο της συλλογικής έκδοσης του βιβλίου "Μπροστά από την εποχή της η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας 1990-1993", της οποίας υπήρξε πρωθυπουργός, εκδ. Εστία, 2013.

Παντρεύτηκε την Μαρίκα Γιαννούκου, με την οποία απέκτησε τρεις κόρες και ένα γιό.

ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΑ ΑΞΙΩΜΑΤΑ (ΑΞΙΩΜΑ - ΘΕΣΗ ΑΠΟ ΕΩΣ *)

• Υφυπουργός Οικονομικών 01/02/1951 27/10/1951 Β
• Υπουργός Συγκοινωνιών & Δημοσίων Εργων 04/09/1951 27/10/1951 Β
• Υπουργός Οικονομικών 08/11/1963 31/12/1963 Β
• Υπουργός Οικονομικών 19/02/1964 15/07/1965 Β
• Υπουργός Συντονισμού 15/07/1965 20/08/1965 Β
• Υπουργός Συντονισμού 17/09/1965 22/12/1966 Β
• Υπουργός Συντονισμού 10/05/1978 10/05/1980 Β
• Υπουργός Εξωτερικών 10/05/1980 17/09/1981 Β
• Υπουργός Εξωτερικών 17/09/1981 21/10/1981 Β
• Πρόεδρος Κυβέρνησης 11/04/1990 08/08/1991 Β
• Υπουργός Εμπορικής Ναυτιλίας 11/04/1990 01/10/1990 Β
• Υπουργός Εθνικής Οικονομίας 01/10/1990 08/08/1991 Β
• Πρόεδρος Κυβέρνησης 08/08/1991 12/10/1993 Β
• Υπουργός Αιγαίου 08/08/1991 03/12/1992 Β
• Υπουργός Εξωτερικών 14/04/1992 07/08/1992 Β
• Υπουργός Αιγαίου 03/12/1992 12/10/1993 Β

ΕΚΛΟΓΕΣ (ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΨΗΦΟΔΕΛΤΙΟ ΕΚΛ.ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ Ε Κ Μ Α)

• 31/03/1946 Εθνική Πολιτική Ενωσις Χανίων Ν (Κόμμα Βενιζελικών Φιλελευθέρων)
• 05/03/1950 Κόμμα Φιλελευθέρων Χανίων Ν
• 09/09/1951 Κόμμα Φιλελευθέρων Χανίων Ν
• 16/11/1952 ΕΠΕΚ/Φιλελεύθεροι Χανίων Ν μ  (Κόμμα Φιλελευθέρων)
• 19/02/1956 Δημοκρατική Ενωσις Χανίων Ν (Φιλελευθέρα Δημοκρατική Ενωσις)
• 11/05/1958 Κόμμα Φιλελευθέρων Χανίων Ν μ
• 29/10/1961 Ενωσις Κέντρου/Κόμμα Προοδευτικών Χανίων Ν (Ενωσις Κέντρου)
• 03/11/1963 Ενωσις Κέντρου Χανίων Ν
• 16/02/1964 Ενωσις Κέντρου Χανίων Ν μ
• 17/11/1974 Δημοκρατικός Συνδυασμός Νομού Χανίων Χανίων Ο (Ανεξάρτητος)
• 20/11/1977 Κόμμα Νεοφιλελευθέρων Χανίων Ν Α μ

*ΝΔ

• 18/10/1981 ΝΔ Χανίων Ν Α
• 02/06/1985 ΝΔ Α' Θεσσαλονίκης Ν Α
• 18/06/1989 ΝΔ Α' Θεσσαλονίκης Ν Α
• 05/11/1989 ΝΔ Α' Θεσσαλονίκης Ν Α
• 08/04/1990 ΝΔ Β' Αθήνας Ν Α
• 10/10/1993 ΝΔ Β' Αθήνας Ν
• 22/09/1996 ΝΔ Β' Αθήνας Ν
• 09/04/2000 ΝΔ Β' Αθήνας Ν

Σημ.: στις 31 Mαρτίου 1955 κατέθεσε δήλωση ανεξαρτησίας και στις 26 Απριλίου
1955 προσχώρησε στη ''Φιλελευθέρα Δημοκρατική Ενωση''.
Στις 3 Φεβρουαρίου 1960 προσχώρησε στην ''Κίνηση Εθνικής Αναδημιουργίας'' και
στις 13 Φεβρουαρίου 1961 προσχώρησε στο ''Δημοκρατικόν Κέντρον-ΑΦΕ'' (Αγροτική
Φιλελευθέρα Ενωσις.''
Στις 13 Νοεμβρίου 1965 κατέθεσε δήλωση ανεξαρτησίας και στις 24 Ιανουαρίου
1966 προσχώρησε στο ''Φιλελεύθερον Δημοκρατικόν Κέντρον'' (ΦΙΔΗΚ).
Στις 16 Μαϊου 1978, δήλωσε στη Βουλή, μαζί με τον Παύλο Βαρδινογιάννη, ότι
των κόμμα των Νεοφιλελευθέρων συγχωνεύθηκε με τη ΝΔ.


ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Β = Βουλευτής , Ε = Εξωκοινοβουλευτικός.
Ε: Ν = Εξελέγη , Ο = Δεν εξελέγη. Κ : Κατανομή π.χ. Α, Β.
Μ: μ = Μεταβολή, * = Αντικατάσταση.

Πηγή:  iefimerida.gr